Herschilderen van een Roco reeks 59 met een airbrush

Verschillende grote merken brengen de goedkope modellen op de markt. Hiermee trekken ze ongetwijfeld nieuwe hobbyisten aan. Maar ook de doorgewinterde modelliefhebber heeft interesse in deze prijsvriendelijke serieproducties. Het goedkope exemplaar van de NMBS reeks 59 in de Playtimeserie van Roco dat enkele jaren geleden opnieuw werd uitgebracht voor amper € 59,00 is een ideale gelegenheid om met een airbrush aan de slag te gaan en dit voorbeeld in een aangepast kleedje te steken.

 

Het originele model 5939 van Roco.

De reeks 59 is een heruitgave van het oude model van Roco dat door deze fabrikant in de jaren 80 geproduceerd werd. De nieuwe kast is vrijwel identiek met de oude versie. Voor het chassis heeft men gekozen voor Duitse BR 215. Van de NMBS reeks 59 van Roco zijn intussen twee varianten verschenen. Het eerste model was een reproductie in een groene livrei met gele banden.

In 2004 kon je de gele versie 5939 met groene banden aanschaffen. De productie van de 5939 is echter minder geslaagd. Het geel is te flets en komt plastiekachtig over. Daarnaast zijn de groene banden minder strak aangebracht en is er een duidelijk zichtbare overlapping met het geel. De dunne groene band is bovendien te laag geplaatst en zou net onder de ramen moeten lopen. De plastiekkleur is het gevolg van het productieproces. Bij het spuitgietwerk heeft men gele kunststof gebruikt. Hierover werd een dunne gele basislaag gespoten. De gele kunststof schijnt echter nog door de bovenste laag. Hierdoor krijg je ondanks de extra gele laag toch nog een plastiekachtige schijn.

5933 in de stelplaats van Merelbeke gespot op 13 maart 1981. Vergelijk de schildering met de foto hierboven van de 5939 van Roco
Omdat we de bestaande gele schildering van het Roco-model minder geslaagd vinden, willen we de kast in een nieuw kleedje steken. Onze keuze viel op een gelijkaardige gele versie met een brede groene band en zonder vijfde frontsein.

Demonteren

De kap is met een kliksysteem op het chassis bevestigd. Je kunt de kap gemakkelijk van het chassis verwijderen door de zijkanten van de kap met enkele vingers open te trekken en daarna van het chassis te duwen. Verwijder eerst de lichtgeleiders. Daarna duw je de raampjes uit de stuurpost. De zijruiten zitten vastgelijmd en kun je met een hobbymes type X-Acto lossnijden. Wring het mes tussen de wand en de plastiek van het raampje en druk voorzichtig de lijmverbinding open. Let daarbij op dat je de ruitjes niet breekt of barst.

Verder kun je ook nog het dak verwijderen. Het dak zit met een kliksysteem aan de kap vast. Hetzelfde doe je met de bufferbalk. Wanneer de bufferbalk te vast zit kun je een fijne schroevendraaier gebruiken om deze los te wringen.

Glasvezelpotlood

De groene verflaag is tamelijk dik op het geel gelegd. Hierdoor krijg je dikke randen. Zeker op de plaats waar het groen overgaat in het geel. Dit is nauwelijks zichtbaar, maar wanneer je over een deze kap een nieuwe kleur zou spuiten, ga je deze randen wel zien. Ook wanneer de nieuwe laag verf dik wordt aangebracht.Om dit probleem te vermijden moeten alle randen bij de overgang van het groen en het geel gladgeschuurd worden. Dit kun je doen met een glasvezelpotlood. Wanneer je zacht op het glasvezelpotlood duwt, kun je langzaam de opstaande randen glad schuren. Druk je te hard, dan kun je krassen maken. Maak met het potlood zachte cirkelvormige bewegingen. Dit is de gemakkelijkste manier om het verfoppervlak glad te schuren.
Daarna kan je ook met zeer zacht schuurpapier (korrel 600 of hoger) het oppervlak licht opschuren. Eventuele krasjes kan je hiermee nog wegwerken.

Verwijderen derde frontsein

Locomotief 5933 heeft nooit een vijfde koplamp gehad. Wij moeten daarom op ons model deze koplamp eveneens verwijderen. Voor het verwijdren van de derde frontlamp gebruiken we een klein fijn plat vijltje. Met voorzichtige trekken wordt beetje bij beetje de koplamp weg gevijld. Controleer continu dat je geen andere delen van de kap raakt. Wanneer je dit behoedzaam doet, kun je de koplamp in zo’n 15 minuten weg vijlen. De laatste tienden van een millimeter laten we staan. Die gaan we na de volgende fase wegschuren.

De opening wordt opgevuld met kneedbaar staal van Bison. Deze bestaat uit twee strips met een verschillende kleur die tot een homogeen mengsel worden gekneed. De substantie wordt langs de binnenzijde in de opening geduwd. Na het uitharden kun je het oppervlak bewerken met een vijl en gladschuren met schuurpapier korrel 600 of hoger.

Kneedbaar staal' is nog steeds bij Bison verkrijgbaar, maar de verpakking en de kleuren zijn gewijzigd. 
Een putty van bvb Tamiya zal ongetwijfeld ook geschikt zijn, maar hiermee heb ik onvoldoende ervaring.

Een opname van de 5933 zoals hij er uiteindelijk moet uitzien. De foto is gemaakt in Schaarbeek op 28 januari 1981

Aanbrengen grondverf

Nadat alles is opgeschuurd en wanneer je nog nauwelijks kunt zien waar de vroegere vijfde frontsein heeft gezeten is het model klaar voor een grondlaag of primer. Eerst wordt het model grondig gewassen en ontvet met een klassiek afwasmiddel.

Het gebruik van een primer is voor een kap in kunststof strikt gesproken niet noodzakelijk. Met een grondlaag breng je echter een egaal oppervlak aan waardoor je kleine foutjes in het model veel beter kunt zien. Tevens kan een grondlaag een dekkende werking hebben, waardoor kleurverschillen in de ondergrond gemakkelijk verdwijnen. Eén dunne grondlaag moet voldoende zijn. Wanneer je nog oneffenheden ziet, kan je die nog wegwerken nadat de verf goed gedroogd is (24 uur). Daarna bren je opnieuw een dunne laag aan.

Gewoonlijk gebruik ik rode menie zoals je die in de meeste verfhandels kunt kopen. Deze grondverf verdun ik met Humbrolthinner en niet met white spirit of terpentine. Mijn indruk is dat Humrol thinner beter werkt en moeiteloos kan gebruikt worden met de meeste lakverven.

Voor de grondlaag gebruik ik zelden verf uit een spuitbus omdat je dan geen controle hebt over de kracht van de verstuiving. Sinds kort durf ik ook wel eens 'Fine Surface Primer' uit een spuitbus van Tamiya gebruiken (nr. TA87042). Deze grijze grondverf wordt zeer fijn verneveld over het model. Beweeg de spuitbus voldoende snel. Blijf zeker niet op één plaats hangen, want dan krijg je ophoping van de verf. Houdt ook voldoende afstand van het model. Zo'n 20 à 30 cm is zeker aan te raden. Tussen twee lagen in hoef je even te wachten. Deze verf uit de spuitbus heeft het voodeel dat ze zeer goed dekt, en tegelijk snel opdroogt. Deze grond verf bestaat eveneens in andere kleuren rose, roodoxide en wit).

Gele Basiskleur

Na een droogtijd van enkele uren voor de grondverf wordt de gele basiskleur met een airbrush aangebracht. Voor het geel heb ik gekozen voor Humbrol 69. Je kunt evengoed verf van een ander merk nemen zoals Vallejo 70.915 dat beter het NMBS geel benadert (Ral 2021). Verdun de verf met ongeveer 30 tot 50 % thinner. Een vaste regel voor deze verdunning kan ik niet geven. Dit moet je zelf uitproberen en ondervinden. Na een droogperiode van minimum 48 uur in een droge en warme plaats wordt het model afgeplakt met speciale tape.

Afplaktape

In de handel zijn verschillende soorten afplaktape verkrijgbaar. Zeer goed is de Tamiya Masking tape. Deze tape is dun, flexibel en heeft voldoende hechtingskracht zonder dat de verf loskomt wanneer je de tape wegtrekt. De tape bestaat in verschillende breedtes: 6, 10 en 18 mm. Wanneer een bepaalde breedte niet beschikbaar is, dan kun je nog met een hobbymes de tape op een glasplaat op de juiste breedte snijden.

Vroeger had je ook nog Super Stripe Tape van 3M, Grapner masking tape en Oraline. Deze soorten vind ik momenteel nergens meer terug.

Momenteel gebruik ik vaak tape van 'The Edge - Tape for fine masking'. Deze tape is in de speciaalhandel te koop in verschillende breedtes. Daarnaast bestaan er ook nog 'Fine Line Tape', 'Ultra Flex Fine Line Tape', ... enz.

Eenmaal op het model aangebracht, kun je de tape snijden met een hobbymes type X-Acto nr 11 of 15. Het aandrukken van de tape tegen de roosters of de handgrepen doe je met een schroevendraaier of de achterzijde van een hobbymes.

Het Rocomodel is niet exact op schaal. De koplampen staan ondermeer te hoog. Dit heeft een impact op het juist namaken van de belijning zoals op het originele voorbeeld. Hierdoor zal je een compromis moeten sluiten tussen het reële voorbeeld en de schaalweergave.

Groene laag

Wanneer het model volledig is afgeplakt kan de groene verf met een airbrush gespoten worden.
Ook deze verf verdun je met 30 à 50 % thinner.
Richt uw verfpistool in een rechte hoek op het model om te vermijden dat er verf onder de tape zou terechtkomen.

Om verschillende lagen verf snel na elkaar te kunnen aanbrengen gebruik ik vaak een afgedankte haardroger waarmee ik het oppervlak van de verf snel kan drogen. Beweeg de droger constant en hou voldoende afstand van het model om te vermijden dat hoge temperaturen de kunststof kan aantasten.

Nadat de laatste verflaag is aangebracht en na een laatste beurt met de haardroger verwijder ik onmiddellijk alle tape.

Wanneer je geen haardroger wenst te gebruiken, verwijder dan de tape wanneer de verf voldoende ingedroogd of handdroog is. Wanneer je het model in een warme stofvrije ruimte plaatst kan dit al na 30 minuten.

Uiteindelijk moet je het model controleren op fouten en op plaatsen waar de verf toch onder de maskeerfilm terechtgekomen is. Met een penseel nr 1 kun je de verf retoucheren. Ook met de achterzijde van een X-Actomesje kun je verflijntjes voorzichtig wegkrassen. In dit geval kan de groene verf voorzichtig verwijderd worden zodat de gele onderlaag opnieuw zichtbaar wordt. Deze techniek vraagt enige oefening maar is door mij reeds verschilelnde keren succesvol uitgeprobeerd.

Zwate band

Tot slot wordt ook de zwarte band onderaan opnieuw aangebracht. Hiervoor moet je het model opnieuw afplakken. Hiervoor heb ik Tamiya tape gebruikt. Om niet het hele model te moeten intapen heb ik het bovenste deel met papier beschermd. Voor de zwarte band gebruik ik zwarte acrilyc verf van Tamiya.

Decals

Jocadis had voor zelfbouwers afwrijfcijfers in verschillende kleuren ter beschikking. Deze cijfers zijn tegenwoordig nergens meer te vinden. Op de zijflanken kun je de transfers rechtstreeks afwrijven met bijvoorbeeld een lege balpen.

Wanneer je de afwrijfcijfers niet rechtstreeks wilt aanbrengen dan kun je ze eerst op transparant waterdecal afwrijven. Dit decal kun je daarna als een gewoon waterdecal behandelen. Dit zou je kunnen doen met het locnummer op beide fronten en voor het B-logo. Daarna kun je het model afwerken met een vernis naar keuze. Persoonlijk verkies ik een satijn als definitieve laag.

Lichtgeleiders

De lichtgeleiders van het Rocomodel zijn verkeerd geplaatst. Wat rood moet zijn schijnt wit en omgekeerd. De oorzaak hiervoor is simpel. De reeks 59 heeft niet alleen het chassis van de Duitse BR 215 maar heeft ook zijn lichtgeleiders overgeërfd. Bij deze loc zijn de lichtgeleiders wel juist gekleurd. De oplossing is vrij eenvoudig. Eerst wordt de huidige verf verwijderd. Bijvoorbeeld met vloeibaar afwasmiddel voor vaatmachines van het merk Sun zoals beschreven zoals beschreven in het artikel over 'strippen van verf'. Daarna moet je de witte lichtgeleider op de kop gedeeltelijk rood schilderen met een rode stift. Vergeet niet beide diodes op de printplaat om te draaien zodat de kleur van de frontseinen overeenkomstig de rijrichting is.

Geluidsdecoder

In de reeks 59 kan je gemakkelijk een decoer plaatsen. Hiervoor vind je op de printplaat een dummy in een 8-polige decodeinterface. Deze dummy moet je verwijderen. Gebruik hiervoor bijvoorbeeld een schroevendraaier als hulpmiddel. De decoder kan je plaatsen op één van de twee draaistellen. De luidspreker wordt onderaan geplaatst.

 

Materiaal

• Masking tape of afplaktape: Tamiya Masking Tape. The Edge, Fine Line Tape, Ultra Flex Fine Line Tape zijn verkrijgbaar in gespecialiseerde modelbouwzaken .
• Super Stripe, Graupner, Oraline en Pectra Masking Tape, Tape for fine masking zijn tegenwoordig nog moeilijk te vinden.
• Glasvezelpotlood: is te koop in elke winkel voor schilder- en tekenbenodigdheden.
• Verf:
  • geel: Vallejo 70.915, Humbrol nr 69, Revell 12
  • groen: Revell 62
  • zwart: Tamiya X-1 + XF15
  • vernis: Humbrol nr 135 (satijn)
  • Zilver: Tamiya X-11
  • Grondverf: Tamiya Surface Primer (spuitbus)
• Hobbymes: type X-Acto en mesjes nummers 11 en 15.
• Afwrijfcijfers: Momenteel is er geen alternatief, tenzij deze cijfers te laten printen op een Oki-printer. Vroeger had je groene cijfers Jocadis nr 63025, en okergeel B-logo nr 63026.
• Bison Kneedbaar staal
• Schuurpapier korrel 600 of hoger.

[/pb_text][/pb_column][/pb_row]