A3394 Artitec 01   Copy

Een bouwpakket in kunsthars

Artitec heeft jaren geleden een Belgische blokpost in bouwpakket aangeboden. Het initiatief voor de bouw van deze set lag toen bij het West-Vlaams Modelbouwcentrum uit Brugge dat intussen een groothandel is geworden.Met een beetje geluk vind je het bouwpakket nog op een ruilbeurs of via één van de vele verkoopssites op internet. In deze bijdrage wordt de bouw van dit pakket en onze ervaringen beschreven.

 




Wie niet vertrouwd is met producten van Artitec zal verwonderd opkijken bij het openen van het kleine doosje met de vele onderdelen. Hierin zitten geen afgewerkte stukken in plastic spuitgietwerk die aan gietboompjes hangen zoals bij de klassieke bouwsets van Kibri en Vollmer. Wel zie je enkele plaatjes waarop kleine in kunststof gegoten onderdelen geplaatst zijn. Deze kunststof blijkt achteraf witte polyurethaan te zijn. Dit is een kunsthars dat de laatste jaren zo geperfectioneerd is dat ze interessant is geworden voor diverse modelbouwtoepassingen. Artitec heeft deze techniek nog verbeterd. Het resultaat zijn zeer gedetailleerde specifieke modellen die je vaak alleen maar in beperkte series kunt aanbieden. Ideaal voor de Belgische en de Nederlandse markt aangezien de omzet die in deze landen kan gehaald worden te beperkt is voor de fabrikanten van de grote gekende merken.

 

Handleiding

In de bouwdoos zit een tweedelige handleiding. Wij raden je aan deze handleiding zeker te lezen. De bouwbeschrijving schenkt veel aandacht aan de verschillende stappen die nodig zijn voor de correcte montage van het seinhuis. Daarnaast gaat het dieper in op het schilderen van het model, en op enkele vervuiltechnieken. Op het tweede blad vind je een bouwtekening met een kleurschema. 

Artitec 002
Het verwijderen van de onderdelen is vrij eenvoudig. Met een nagelschaar kun je de meeste stukjes uit de gietplaat knippen. Op de plaatsen waar deze plaat te dik is kun je de delen met een bektang uit de vorm breken. Soms is het nodig om vooraf met een mes een breekrand te kerven. Daarna werken we de bramen weg met behulp van een hobbymes en een vijl. Voor de stevige stukken gebruik ik geen nagelvijltje, maar een stevige halfzoete metaalvijl.
Wanneer het gietvlak te dik is moet deze eerst dunner gemaakt worden. Dit kan gemakkelijk met een zelfgemaakt schuurplankje. Hierbij wordt een grof vel watervast schuurpapier met korrel 60 tot 100 op een vlakke plaat gelijmd of met duimspijkers (tijdelijk) bevestigd.
Schuif het onderdeel dat te dik is heen en weer over het schuurvlak terwijl je het met je vingers gelijkmatig tegen het schuurpapier drukt. Controleer regelmatig de dikte op verschillende plaatsen. Wanneer je de druk ongelijkmatig verdeeld, bestaat het gevaar dat je teveel materiaal aan één kant wegschuurt. Daarom is het belangrijk dat je dit werkje rustig en met veel geduld uitvoert.
 
Trekkrachten

Ondanks de evolutie van de kwaliteit van kunsthars, heb je met onderdelen in polyurethaan soms nog het probleem van het kromtrekken van het materiaal tijdens het uithardingsproces. Het materiaal kan nog een tijdje nawerken. Hierop heb je als producent weinig vat. Sommige onderdelen zoals het dak en enkele zijwanden waren in mijn bouwset een licht vervormd. Artitec raadt aan om de vervormde delen in zeer warm water te leggen. Hierdoor worden de stukken week en kun je ze opnieuw in de juiste vorm kunt brengen. Zelf heb ik deze techniek vroeger reeds meerdere keren uitgeprobeerd op andere modellen in kunsthars. Ervaren modelbouwers weten dat deze werkwijze niet altijd even succesvol is. Vaak trekken de onderdelen daarna opnieuw krom. Wanneer de vervorming beperkt is, raad ik aan om helemaal niets te ondernemen. Bij het vastlijmen met secondelijm kun je dikwijls nog één en ander rechttrekken. Gebruik daarbij voldoende lijm, want ook later kunnen nog trekkrachten optreden.
Natuurlijk kun je de stukken zelf namaken. Dit heb ik moeten doen voor de betonnen luifel boven de ramen. Uit StripStyrene 159B heb ik twee strookjes geknipt waarbij de gemeenschappelijke zijde in een hoek van 45 graden werd afgesneden. Op het schuurblad werd de schuin aflopende kant aangebracht.
 

Artitec 011

Enkele tips

Voor het hechten van de onderdelen gebruik je best secondelijm. Liefst een dun lopende secondelijm. Ik werk graag met Cyanolit geel (intussen niet meer te koop), maar ook ander merken zoals Zap en Loctite zijn goed. Breng eerst een kleine hoeveelheid lijm op één van de delen en druk ze daarna onmiddellijk op de juiste plaats tegen elkaar. Doe dit van de eerste keer goed want je kunt de onderdelen vaak niet meer verschuiven. Is de eerste poging mislukt, breek dan onmiddellijk de delen voorzichtig los. Verwijder de gedroogde lijm met een mesje of een vijl en start opnieuw. Daarna kun je afwerken door meer lijm aan de binnenzijde aan te brengen. Sommige onderdelen zoals de deuren, het trapje, het dak, het interieur en enkele andere stukjes zullen pas gemonteerd worden nadat de grote vlakken geschilderd zijn.

Monteer eerst de vier muren. Plaats daarna de vloer tussen de muren, maar lijm deze vloer nog niet vast. Waarschijnlijk zul je de vloer moeten bijwerken om ze mooi tussen de muren te kunnen passen. Gebruik hiervoor een grove vijl of een hobbymes. Pas nadat het interieur is geschilderd wordt de vloer gelijmd.
Het dak wordt afgeschuurd op het schuurblad zodat nog alleen een dakrand van ongeveer 3 mm overblijft. Ook het dak wordt op de muren gelijmd nadat het geschilderd is. Omdat het dak bij het lijmen moeilijk te positioneren is kan je beter tweecomponentenlijm in plaats van secondelijm gebruiken.
Het interieur dat Artitec bij de set voegt is beperkt. Je kunt dit uiteraard aanpassen door zelf enkele meubels uit Strip Styreen te snijden. Goede tips vindt je in RH 98/11 waarin de bouw van het interieur van het seinhuis van Doetinchem uitvoerig aan bod komt. Je kunt natuurlijk ook passend meubilair plaatsen met behulp van de setjes van Preiser (Art.Nr. 17184), Kibri (Art.Nr. 9458) of Auhagen Reparatur Werkstatt (Bausatz 4/01) aan te schaffen.

Artitec 021Voor het schilderen gebruik je het kleurenschema dat door Artitec in de handleiding wordt voorgesteld. Artitec voegt er zelfs een lijstje bij van de verfpotjes van Humbrol of Revell. In tegenstelling met wat de handleiding aangeeft heb ik over de onderdelen eerst een grijze primer met Humbrol nr. 1 aangebracht. De volgende kleuren hechten zich dan beter op de ondergrond en bovendien kan je nagaan of alle plaatsen goed zijn afgewerkt.
 

Daarom heb ik aan de voorzijde van het gebouw een extra afvoerleiding voor het regenwater aangebracht. Hiermee kon ik de voeg waar de twee muren tegen elkaar worden geplaatst mooi wegwerken. Voor het vervuilen van het model verwijzen we je eveneens naar de handleiding. Hierin worden enkele technieken toegelicht. De stenen rond het huis heb ik uit Strip Styreen gesneden en één voor één aangebracht in verdunde houtlijm. De steenslag werd vermengd met fijn zand en gekleurd met kleurpoeders van Artitec. Wil je nog meer detail aanbrengen dan kun je nog steeds gaan kijken naar de foto's van het originele voorbeeld dat je kan (kon) terugvinden bij het station van Brugge.
 

 

Besluit

Mits enkele kleine aanpassingen kun je met dit bouwpakket nog andere identieke gebouwen langs de Belgische spoorweglijnen nabouwen. Omdat het pakket zeer eenvoudig is samengesteld, zul je ook veel plezier beleven aan de bouw ervan. Hopelijk krijgt het een voorkeursplaats op je modelbaan.

Gepubliceerd in Railhobby 2001/10