Een Belgisch product van een Italiaanse fabrikant 

Enkele jaren geleden werd de firma Lima samen met Rivarossi en Jouef opgenomen in de Hornby Group. De productie werd verplaatst naar het verre Oosten en de Belgische modellen van de Italiaanse treintjesfabrikant verdwenen van de markt. Samen met het vertrek van de productie-eenheid was ook het lot van het bedrijf in Vicenza Noord Italië belecht. Ontslagen ingenieurs van het voormalige Lima namen het heft in eigen handen en startten een nieuw bedrijf en ontwikkelden een nieuw model voor de Italiaanse markt. ViTrains was geboren. In 2007 volgde het Belgische model van de reeks 16.

 

De modellen van ViTrains worden nog steeds volledig in Europa geproduceerd. Niets wordt uitbesteed in lage loonlanden. Met de technische kennis die de oud-technici hadden opgedaan bij het voormalige Lima, werd geïnvesteerd in de ontwikkeling van nieuwe modellen. Opvallend is de volledige breuk met het gekende en eenvoudige Lima-concept. De producten zijn technisch van een hoogstaande kwaliteit en concurentieel met de traditionele merken. Op initiatief van Paolo Casini van het Belgische Euro-Scale uit Luik werden de eerste contacten met ViTrains gelegd. Met zijn Italiaanse roots werden de banden snel aangetrokken en groeide vorig jaar het idee om een nieuw Belgisch model te ontwikkelen. Heel verrassend viel de keuze op de reeks 16. Maar bij nader toezien lag dit ook voor de hand. Niet alleen is het model van Märklin 27 Jaar oud, maar bovendien is de loc dagelijks te zien in Luik, de thuisbasis van Euro Scale. Bovendien gaat het om een internationale locomotief waarmee ook de interesse is gewekt bij Duitse en Franse liefhebbers.

 

Grootbedrijf

De reeks 16 werd in 1966 officieel door de NMBS voorgesteld als type 160. De loc werd gebouwd door BN in Nijvel en was bestemd voor de internationale verbinding Oostende – Brussel - Keulen. Er werden acht locomotieven geleverd als 160.001 tot 160.004 en 160.21 tot 160.024. met de niet doorlopende nummering werd aangegeven dat de locomotieven met een verschillende gelijkrichter werden uitgerust. Bij de vernummering in 1971 kregen ze het nummer 1601 tot 1608. De reeks 16 heeft een uitgebreide internationale loopbaan met de meest legendarische namen. Het getrokken materiaal bestond in de beginjaren uit I1 en I2 rijtuigen. Vanaf 1976 werden deze oude wagens vervangen door de nieuwe I6 bakken.  Ook de omgebouwde I10 Bistro rijtuigen werden lange tijd een trouw beeld op de lijn Oostende Keulen.

Afwerking

Het model van de reeks 16 is de hedendaagse uitvoering van de 1604 (periode IV/V) in blauwe schildering met een gele band in het midden. De loc zit professioneel verpakt in een stevige doos met een op maat gesneden mousse. De eerste kennismaking is overweldigend. Je krijgt meteen het gevoel dat het om een hoogstaand product gaat. De loc heeft een behoorlijk gewicht en voelt stevig aan. De kleuren komen zeer natuurlijk over en de vele details geven samen met de geslaagde opdruk de uitstraling die je van een nieuw model verwacht.

Het exemplaar dat door ViTrains ter beschikking is gesteld, is een definitief productiemodel. Het is speciaal voor deze test vanuit de fabriek reeds voorzien van alle extra onderdelen. Wanneer je uw model in de winkel koopt krijg je een stevig setje met onderdelen mee die je eigenhandig moet aanbrengen. Met deze klus ben je zeker een half uur bezig. Gelukkig krijg je een handleiding die je vertelt waar je de onderdelen moet plaatsen. (zie ook foto's)

De schildering van de loc is komt overeen met de werkelijkheid. Hiervoor heeft de invoerder gebruik gemaakt van een grondige studie van het grote voorbeeld. In het midden van de loc loopt een gele band. Deze band wordt aan de zijroosters en deuren onderbroken. Tussen de locs van dezelfde reeks zijn er kleine verschillen. De inox sierstrepen zijn in zilver-metaalkleur op het model gedrukt. ViTrains is erin geslaagd om deze strips een beperkte zijdeglans weer te geven.

De kap is in één stuk en wordt met een klassiek kliksysteem in het midden op vier punten op het chassis gedrukt. De kap bevat heel wat extra opgezette details. Een aantal onderdelen moet nog door de koper gemonteerd worden. Dit is zeker nodig wanneer je een vitrinemodel wenst. Hiervoor worden ondermeer de schorten en enkele specifieke leidingen in een afzonderlijk zakje meegeleverd. Een overzicht van alle stukken vind je op de meegeleverde meertalige handleiding met duidelijke tekeningen. Alle onderdelen zijn afzonderlijk verkrijgbaar en worden vervangen in geval van schade of wanneer de loc onverwacht gebreken zou vertonen.

Het model is voorzien van een eenvoudig getekend interieur zonder treinbestuurder en met twee zitplaatsen. De opschriften zijn zeer zuiver en correct in meerdere kleuren weergegeven. De kleinste details zijn nauwelijks met een vergrootglas leesbaar en zijn volgens het kleurenschema van de NMBS in het geel en zandgeel gedrukt. Vooraan zitten twee fijn uitgevoerde looproosters in kunststof. Deze roosters zijn niet voorzien van een geel randje. Ook de trapjes aan de rechterbuffer missen dit geel lijntje. Deze gele belijning zou door een extra medewerker bij ViTrains met een penseel moeten aangebracht worden. Om de kostprijs te drukken werd hiervan afgezien. De opstaptreden aan de toegangsdeuren zitten hebben wel dit gele biesje. De handgrepen onder de ramen op het front en aan de deuren zijn in stevige kunststof en zijn bijzonder fijn uitgevoerd. De ramen zijn voorzien van een zwarte imitatieband. De ruitjes in de hoeken zijn goed geplaatst en komen zeer realistisch over. Ook op de zijroosters wordt zwarte omlijsting zeer nauwkeurig weergegeven.

De stroomafnemers op het dak zijn in eigen beheer ontwikkeld en niet ontleent aan een andere fabrikant. Ze zijn bijzonder fijn uitgevoerd en staan laag tegen het dak. Dit is zeker de verdienste van ViTrains en bewijst dat de constructie in deze markt niet onoverkomelijk is. Elke stroomafnemer is van het type Faiveley en is voorzien van de juiste stroompaletten in overeenstemming met het land en stroomtype. Voor het openzetten van de pantografen moet je het pallet heel voorzichtig in het midden (en niet aan de zijkanten) naar boven trekken. Gebruik de eerste keer eventueel een kaasprikje of een fijne schroevendraaier. Het model is nauwkeurig op schaal, inclusief de positie van de buffers en de totale hoogte van het model. Dit laatste is te danken aan de correcte plaatsing van de panto’s.

Onderstel

Het afnemen van de kap gaat eenvoudig. Normaal kun je de kap opentrekken in het midden zodat het chassis eruit valt. Gemakkelijker gaat het met enkele kaasprikjes die je tussen de kast en het chassis plaatst. Ook bij het terugplaatsen van de kap kun je beter kaasprikjes gebruiken. Let daarbij op dat je de luchtcilinders in het midden niet beschadigd. Het chassis bestaat uit één blok metaal. Centraal ligt onder een printplaat een Igarachi motor. Deze nagenoeg onbekende motor is aan beide kanten voorzien van een vliegwiel. Met een cardan aan elke kant van de motor worden via een stevige tandwieloverbrenging alle assen aangestuurd. Twee wielen zijn uitgerust met aan antislipbandje. De draaistellen zitten vastgeklikt op de tandwielkast. De NEM koppelingschacht is op het draaistel gemonteerd. Het model weegt 455 gram. Samen met de innoverende motor is dit ruim voldoende om een lange trein met internationale rijtuigen onder alle omstandigheden te laten rijden.

Boven de motor ligt een printplaat waarop met een achtpolige NEM-interface zonder dummy stekker, maar met twee eenvoudige alternatieve messingplaatjes met de nodige pinnetjes. De loc is voorzien van een schakelaar voor de voeding via het spoor of de bovenleiding. Om deze schakelaar te bedienen moet je eerst de stroomonderbreker in het midden van het dak verwijderen. Het omschakelen gebeurt met het omzetten van een lipje. Wanneer je geen gebruik maakt van de bovenleiding, raden wij aan om het onderdeel op de loc langs de binnenkant vast te lijmen.

Dezelfde printplaat boven de motor regelt ook de wisselende frontverlichting met heldere witte en rode microleds. Via lichtgeleiders worden de frontlampen bediend. Het derde frontsein dat niet op het Belgische net wordt gebruikt is niet standaard geactiveerd. Om dit aan te sluiten moet je eerst een bijgevoegde lichtgeleider plaatsen in de opening in het midden van de lichtvoorziening. Hoe dit precies moet gebeuren staat niet zo duidelijk in de handleiding maar wijst uiteindelijk zichzelf uit. De frontverlichting zorgt wel voor onnodig veel strooilicht. Om dit te verminderen kan je zwarte isolatietape plaatsen boven de lichtgeleiders.

Voor liefhebbers van het drierailsysteem wordt één draaistel uitgerust met een puntcontact sleper. De modellen voor drierail zijn standaard uitgerust met en decoder voor de elektronische omschakeling van de rijrichting.

De stroomafname via de wielen gebeurt met een ingenieus systeem zonder zichtbare slepers, dat we vroeger ook nog bij enkele modellen van Lima hebben gezien. Op één van de draaistellen wordt later een sleper voor het drierailsysteem geplaatst. De tandwielkast bevat onderdelen in kunststof en messing. Het smeren van de tandwielen kan uitsluitend via de voorzijde van de tandwielkast waar een kleine opening voorzien is. Aan de binnenkant van de kast zien we de strip voor de voeding via de bovenleiding en het interieur van de treinbestuurder. De ruitjes bestaan uit een gelijmd transparant stripje.

Rijeigenschappen

Om de rijeigenschappen te beoordelen hebben we enkele belastingsproeven onder verschillende rijomstandigheden georganiseerd. Bij een proefopstelling met korte bogen van en lange rechte stukken haalt de loc analoog en onbelast bij 12 Volt een schaalsnelheid van 164 km/uur. Met een sleep van 8 rijtuigen daalt de snelheid nauwelijks tot 154 km/uur. Dit komt nagenoeg overeen met de werkelijke snelheid. Ideaal is het wanneer we de loc uitrusten met een decoder. Via de cv-instellingen (cv 5) kan de gewenste maximumsnelheid ingesteld worden. De laagst gemeten snelheid met een decoder is 0,6 km/uur. Hiermee kunnen rijtuigen in een station probleemloos en realistisch gekoppeld worden.

Analoog komt de Igarachimotor zonder belasting in beweging bij 1,5 Volt en rijdt hij zonder sputteren tegen wandelsnelheid. Bij het nemen van een helling van 3 % in een carrousel met een strakke diameter en 10 Roco rijtuigen zien we de snelheid afnemen, maar op geen enkel ogenblik geeft de loc de indruk het te willen opgeven of door te slippen. Ook bij aanzetten vanaf stilstand in dezelfde carrousel doet de loc het voortreffelijk. De loop van het model is daarbij steeds soepel en rechtlijnig. De motor is nauwelijks hoorbaar. De stroomafname gebeurt op alle acht wielen en via een ingenieus systeem dat we tot nog toe alleen bij Lima en nu ook bij ViTrains zien.

Luidspreker

De loc wordt analoog of digitaal met een achtpolige ESU Locpilot geleverd. De decoder wordt boven één van de draaistellen geplaatst. Plaats voor een luidspreker vinden we nergens. Hierdoor wordt het plaatsen van een geluidsdecoder wel heel moeilijk. De Belgische invoerder van ESU is op de hoogte en onderzoekt de mogelijkheid om toch nog een sounddecoder in te bouwen, maar daar hebben we niets van gezien. We hebben daarom zelf een oplossing bedacht. Boven één draaistel kan je een kleine luidspreker plaatsen die ook voor schaal N wordt gebruikt. Voor het plaatsen van een ESU sounddecoder moet je een deel van het chassis boven het draaistel wegvijlen (zie foto's). Hierdoor komt er net voldoende plaats vrij om een sounddecoder in de breedte te plaatsen. Deze regel ging nog op in 2008. Intussen zijn de decoders weer een stuk geëvolueerd waardoor er misschien andere oplossingen aandienen.

Versies

In 2007 zijn vier verschillende modellen geleverd . Het eerste model werd gevolgd door de oorspronkelijke versie als tyep 160. Daarna was het de beurt aan de Fraccia del Sole met Railtour opdruk. In de loop van december 2007 was het de beurt aan de goudgele loc.  In het geheel zijn 15 verschillende kleur- en nummervarianten voorzien. Echter niet alle nummers zijn uitgeleverd. Tussen de verschillende modellen zit steeds een ruime leveringstermijn, zodat we niet verplicht worden om onmiddellijk alle gewenste exemplaren aan te schaffen. De modellen voor het drierailsysteem zullen in december beschikbaar zijn. Wie meer gedetailleerde informatie wenst over de verschillende varianten kan een bezoek brengen aan de website van de invoerder euro-scale-pc.com. Wie een woordje Italiaans begrijpt kan ook terecht bij www.vitrains.it.

 

160.024 Oorspronkelijke blauw III 2160 11/2007 € 175.00
1601 Freccia del Sole IV 2161 11/2007 € 175.00
1602 Freccia del Sole  IV 2162 12/2007 € 175.00
1602 geel/blauw IV 2163 08/2008 € 185.00
1604 blauw IV/V 2164 10/2007 € 175.00
1605 blauw  met Magelan-sticker V 2165 ? ?
1606 blauw/geel met Magellan sticker V 2166 08/2008 € 185.00
1607 blauw IV 2167 10/2008 € 195.00
1608 goud (Märklin reclame) V 2168 01/2008 € 175.00
1603 geel/blauw IV 2169 08/2008 € 185.00
1602 grijs Memling V 2170 11/2008 € 185.00
1601 grijs memling V 2171 10/2008 € 185.00
160.022 Oorspronkelijke blauw III 2173 11/2007 € 175.00 

Afmetingen

   1/1 1/87 HO   ViTrains
Lengte over de buffers 16.650 191.4 193,1
Wielbasis draaistellen 3.150 36.2 36,1
Spilafstand draaistellen 7.900 90.8 90,8
WielDiameter 1.250 14.4 14,3
Hoogte dak (t.o.v. bovenkant spoor) 4.236 48.7 48,6
Afstand tussen de buffers 1750 20.1 19.6
Hoogte buffers (t.o.v. bovenkant spoor) 1.050 12.1 11,9
Gewicht  82.6 Ton     455 gr

 

Besluit

ViTrains heeft ons aangenaam verrast met een super model van de reeks 16. De typische kenmerken van de loc worden trouw weergegeven. De afwerking beantwoordt ruimschoots aan de verwachtingen. Opvallend zijn de supergedetailleerde en goed geplaatste functionele pantografen, de prachtige afwerking van de ramen en de vele superdetails. Het model bezit een relatief onbekende Igarachi motor, die zowel analoog als digitaal zeer precies op de impulsen van de rijregelaar reageert zonder opvallende bijgeluiden. Minpunten hebben we nauwelijks ontdekt, en als we er dan toch enkel moeten noemen dan houden we het bij het ontbreken van een plaats voor een luidspreker voor een geluidsdecoder, de geïntegreerde koppelingen op de draaistellen en het gebruik van witte leds voor de frontverlichting.

De verwachtingen waren hooggespannen. Elke gelijkenis met het oude Lima is onbestaande. Hier zijn echte professionals aan het werk die met liefde voor het model elke treinliefhebber kan bekoren. De eerste Belgische locomotief van ViTrains is van een zeer hoog gehalte. Wij kijken uit naar de verschillende kleurvarianten en wie weet komt nog een vervolg op dit eerste en gedurfd initiatief van Euro-Scale.