Een test met goedkope ledstrips uit China

La Mocanita Bos Spoorlijn gebruikte in 2015 in Sedan vijf parallelle ledstrips waaronder twee strips Cool White en drie Warm White.

Welke LED's

5050 SMD Led's hebben een afmeting van 5 x 5 mm. Deze led's hebben een betere lichtopbrengst dan de 5630  en de 3528 led's die een oppervlakte hebben van 16,80 mm² en 9,80 mm².  De 3528 SMD Led's wel zijn geschikt voor binnenverlichting in rijtuigen in schaal 0 en schaal 1 en voor modelhuizen en ander attributen. 5630 Led's liggen daar ergens tussenin.

PVC-Buis

Voor onze test hebben we de ledstrips bevestig op een PVC-buis van 100 mm die we eerst in stukken van 80 cm hebben gezaagd. Daarna hebben we deze stukken de lengterichting in drie gelijke delen gesneden. Ik is mijn bedoeling om de stukken op dezelfde plaats te hangen waar ik anders een Tl-armatuur zouden plaatsen. Dit is tegen de binnenkant van de fries. De PVC-buis kan je in drie stukken delen met een snijmes. Wanneer je met een scherp mes enkele keren over een getekende snijlijn gaat, kun je de PVC gemakkelijk breken op deze snijlijn. Let er op dat je mes niet uitglijdt, want dan breek het PVC eveneens over deze lijn.

De led's worden in zes  stroken aan de binnenkant gekleefd. In het totaal zijn zes strips ruim voldoende. Wij kiezen uitdrukkelijk voor deze opstelling. Hierdoor willen we een betere verspreiding van het licht bereiken. Led's hebben immers een beperkte hoek waarover het licht verdeeld wordt. Hierdoor wordt slechts een deel van de baan belicht. Door de ledstrips te verdelen over de ronding van de buis, willen we een groter oppervlak belichten vanaf één punt.

Een andere mogelijkheid is de strips op smalle latten te kleven die op verschillende afstanden boven uw modelbaan worden bevestigd. Deze manier van belichten zagen we op verschillende tentoonstellingen. De stroken worden op 15 tot 20 cm van elkaar gelegd. Hierdoor krijg je eveneens een zeer goede spreiding van het licht. Een nadeel is dat het licht nog steeds van bovenaf komt. Hierdoor worden uw modellen die vooraan op de baan staan nog steeds onder belicht.

Lijmen of kleven

De ledstrips zijn aan de achterzijde voorzien van een zelfklevende laag. Deze laag is echter niet sterk genoeg om de strips langdurig op te hangen. Na een tijd kwam de lijm in onze testopstelling los door de warmte van de led's. Om dit probleem op te lossen hebben we de strips gekleefd op een extra sterke dubbelzijdige tape. Deze tape is in verschillende breedte en lengte te koop in de meeste doe-het-zelf zaken en via ebay. Wij kozen voor 3M-tape van 19 mm breed waarop twee strips naast elkaar passen. Als zoekterm op ebay kan je de volgende combinatie gebruiken: '3M double sided tape'. Als bijkomende zoektermen kan je nog de volgende woorden gebruiken: '9080', 'ultra sticky', 'self adhesive'. Wij betaalden 26,50 euro voor 50 meter 3M 9080 van 19 mm breed.

De strips worden doorgeknipt op de gewenste lengte. Waar je dit kan doen staat goed aangegeven op de strip. Na elke 3 leds staat een markering met een dwars zwart lijntje. Nadat de ledstrips zijn bevestigd worden ze onderling verbonden met draad en soldeer. Let daarbij goed op. De '+' wordt met '+' verbonden en de '-' met de '-'. Deze tekens staan goed aangegeven op elke strip. De plaats waar je deze verbindingen maakt, heeft geen belang. Elke strip moet maar één keer verbonden worden met een andere strip.

Voeding

Uiteindelijk worden de strips op één plaats aangesloten op een voeding. Deze voeding is meestal voorzien van een '5.5mm x 2.1mm DC power male jack connector'. Die kan je verwijderen met een kniptang en daarna de afgestripte draadjes verbinden met de twee draden van de ledstrip. Wij verkiezen echter een connector te gebruiken die aan één zijde een vrouwelijke uitgang heeft en langs de andere zijde een schroefverbinding waarin de twee draadjes van de ledstrip kunnen bevestigd worden.

Ledstrips die wij gebruiken staan per drie in serie achter elkaar. Verder zijn ze in groepjes van drie parallel geplaatst. Drie led's branden op volle kracht bij 11,5 Volt gelijkspanning (3 x 3,5 V). Honderd groepjes van drie led's op een rol van 5 meter verbruiken ongeveer 2,5 Ampère (0,025 mA x 100). Je moet dus een voeding voorzien van 12 Volt en minimum 2,5 Ampère, of met een beetje reserve van 3 Ampère of meer. De geleverde spanning op een volledige ledstrip met 300 led's zal waarschijnlijk tussen 11 en 12 Volt liggen.

Waar kopen?

Ledstrips kan je kopen aan de lopende meter. Via de reguliere handel en via Internet vind je verschillende aanbieders. De led's die wij gebruiken zijn gekocht via ebay bij een Chinese handelaar.  Deze ledstrips zijn goedkoop en hebben hun betrouwbaarheid bewezen. Je kan ze rechtstreeks aansluiten op een voeding van 12 Volt. De strips kan je met een schaar inkorten zodat je steeds met de gewenste lengte kunt werken. Aan de achterzijde zijn ze voorzien van een zelfklevende laag.

Wij gebruiken op ebay de volgende selectie.
Zoektermen: ' 5050 300 Led Strip '
Objeclocatie: 'wereldwijd'
Verkoopsvorm: 'Nu kopen'

Je hebt de keuze uit 'waterproof' en 'non waterproof'. Wij kiezen voor de eerste, maar niets belet je om voor 'waterproof' te kiezen. Waterproof is alleen duurder. Bij deze strips zitten de led's ingekapseld in een transparante kunststof. Tussen de vele aanbieders moet je zoeken naar 'Warm White' en 'Cool White'. De meesten verkopers uit China bieden gratis verzending aan. Maar wees gerust, de verzendingskosten zitten mee in de verkoopprijs. Die betaal je hoe dan ook.

Bij dezelfde verkoper kan je in de meeste gevallen ook een voeding aanschaffen met een uitgansspanning van 12Volt en een vermogen van 5 Ampère of meer. Hiervoor gebruik je als zoekterm 'power supply DC 12V' of 'Adaptor 12V'. Let bij de voeding op de juiste Europese stekker voor 220 Volt. Wanneer ze het object in euro's aanbieden dan zit je meestal goed. Bij ponden, dollars, enz … heb je gewoonlijk een stekker van een land waarmee je hier niets kunt aanvangen.

De kostprijs van de ledstrips (non waterproof) bedraagt ongeveer 7,5 euro (toestand 2016).  Als je goed zoekt kan je ze ook voor minder vinden. Voor een geschikte trafo betaal je ongeveer 7,5 euro. Ook hier kan je goedkoper en duurder gaan afhankelijk van het gewenste vermogen en verkoper.

Wij hebben ons materiaal gekocht bij 'home-retail-mall'. Het is niet zeker of deze aanbieder nog bestaat. Aanbieders komen en gaan en het aanbod kan wijzigen. Het is dus best mogelijk dat je vandaag iets aankoopt dat je morgen niet meer vindt bij een bepaalde verkoper. Zoek een ebay-winkel die led's aanbiedt samen met een voeding van 6A en een connector waarmee je de uitgang van de voeding kunt aansluiten op de twee draadjes van de ledstrip. Koop je in China, dan kan moet je soms enkele weken wachten voor het pakje wordt aangeboden. De voertaal is altijd Engels.

Om te kunnen kopen via ebay heb je een ebay account nodig. Daarnaast vragen de meeste Chinese verkopers dat je via PayPal betaalt. Heb je geen PayPal account, dan wordt het moeilijk om via ebay een goedkope aanbieder te vinden die via een overschrijving de transactie wil afhandelen.

Verder raden we aan om nooit voor meer dan 30 euro tegelijk te kopen. De douane loert immers mee en pikt er af en toe een pakje uit om te controleren of je niet teveel smokkelt. In dit geval moet je extra betalen voor het openen en sluiten van het pakje en voor invoertaxen en de btw. Reken dus maar het dubbele van je aankoopwaarde.

Hou je het liever bij een verkoper in Europa die niet via ebay verkoopt, ga dan eens kijken bij Velleman (http://www.velleman.eu). Zij bieden ook dezelfde ledstrips aan maar dan voor een duurdere prijs, met en zonder adapter. De kwaliteit zal wel evenredig zijn met de prijs, maar wij hebben tot nog toe nog nooit problemen gehad met onze goedkope led's uit China.

Wat met 'Cool White' en 'RGB' - Strips

Sommigen vinden een baanverlichting die alleen bestaat uit Warm White ledstrips te geelachtig. Zij verkiezen om het geel te mengen met één of twee strips Cool White. Deze strips kan je nog gemakkelijk tussen de andere strips plaatsen. Met RGB strips kan je alle kleuren opwekken met behulp van de meegeleverde controller of regelaar. Hiermee kan je dus ook Warm White en Cool White realiseren. Met de RGB strip kan je nog andere effecten opwekken, zoals nachtverlichting en de overgang tussen dag en nacht. Tijdens de Modelspoor Expo 2014 in Haasrode  kon je op de minibaan 'Turnhout NEEB' (zie openingsfoto bij dit artikel) een simulatie zien van dag  en nacht met een RGBWX 5-kanaals-aansturing . Deze module werd voor deze gelegenheid speciaal ontworpen door Gerolf Peeters.

En wat kost dit?

Aan de binnenzijde van elk stuk buis worden zes stroken ledstrips van iets minder dan 80 cm gekleefd. Dit komt overeen met een ledstrip van ongeveer 5 meter. Aan één zijde hebben we een gat van 20 mm geboord waarlangs de draden met de voeding van 12Volt - 6 Ampère verbonden worden.

De totale kostprijs bedraagt zo'n 21 euro. Voor deze prijs kan je ook een goedkope TL-armatuur kopen, inclusief beschermkap. Maar die keuze moet je zelf maken. 

De kosten kan je nog drukken door minder strips te gebruiken of door meer strips aan één voeding te koppelen. Per drie led's verbruik je 0,025 ampère. Dus je kunt zelf uitrekenen hoeveel meter je nodig hebt en hoeveel stroom dit verbruikt. Wij hebben zelf een zeer ruime marge genomen. De connector heb je strikt genomen niet nodig. Daarnaast kan je de strips waarschijnlijk ook op een andere en veel goedkopere manier bevestigen. Maar dit laten we aan je eigen verbeelding over. 

Tijdens de Modelspoor Expo 2014 in Haasrode  kon je op de minibaan 'Turnhout NEEB' (zie openingsfoto bij dit artikel) een simulatie zien van dag  en nacht met een RGBWX 5-kanaals-aansturing . Deze module werd voor deze gelegenheid speciaal ontworpen door Gerolf Peeters.