Ervaringen bij de ombouw van een Märklin model in schaal 1:32
Enkele jaren geleden heb ik van een Nederlandse vriend drie Märklin locjes gekregen. Alle drie nog met de oude Märklin motor.
Daarnaast nog enkele sporen en wissels. Voldoende om toertjes te draaien. Om kort te zijn, ik had het goed te pakken en was
op slag verliefd op Spoor 1. Begin dit jaar heb ik een Märklin BR 91 op de kop kunnen tikken. Deze loc draait eveneens al
enkele jaren mee in het Märklinprogramma en wordt, als je goed uitkijkt, voor een relatief zachte prijs aangeboden.
Van deze loc kan je, mist enkele eenvoudige aanpassingen, een Belgisch stoomloc type 93 maken.
Onmiddellijk na mijn aankoop ben ik op zoek gegaan of er geen info te vinden was op het internet. Na wat googelen kwam ik
terecht op een Belgische website spooreen. Ik was verkocht en kon aan de slag. In deze bijdrage kan je mijn ervaringen lezen.
Op het moment dat ik dit schrijf is het model nog niet compleet af. Eigenlijk is het nooit af. Dus voldoende redenen om af en toe
eens terug te komen kijken naar het vervolg van dit verhaal.
Märklin BR 91 Schaal 1 (1:32) speciale uitvoering met zwarte wielen en zilvergrijze schildering
Als basis gebruik ik een speciale uitvoering van de Märklinloc in zilvergrijze uitvoering met zwarte wielen. Het model is bijna volledig in metaal. Enkele onderdelen zijn in zwarte kunststof. Er zit een stevige motor in. Twee wielen hebben een slipbandje. Waarom is een raadsel, want de loc zorgt door zijn gewicht voor voldoende contact met de sporen.
Voorbereiding
Omdat later alles moet geschilderd worden in de groene NMBS-kleuren, ben ik gestart met het demonteren van alle onderdelen. Bij elke stap heb ik enkele foto's genomen met mijn digitale pocket camera in de macrostand bij gewoon TL-licht en zonder flits te gebruiken. Deze werkwijze levert een 100-tal foto's op. Die zullen later hun nut bewijzen wanneer we de loc opnieuw moeten monteren. Je gebruikt dan de foto's in de omgekeerde volgorde. Wie twijfelt kan de loc nu al eens opnieuw monteren. Dat heb ik ook gedaan. En je mag gerust zijn, het is gelukt.
Deze foto geeft een goed overzicht van de onderdelen van het model.
Het eigenlijke werk start met de voorbereiding van de ombouw. Eerst heb ik alle litteratuur en internet uitgepluist op zoek naar foto's van het type 93. Handig hierbij is de website van Patrick Tassignon. Dit leverde 30 foto's op, waarvan enkele in kleur. Alle foto's heb ik ingescand zodat ik ze direct beschikbaar heb op mijn PC en niet elke keer opnieuw de boeken moet openslaan om de details te bestuderen.
De meeste foto's komen uit: Stoom (Max Delie), Een eeuw stoom 1-2-3-4 (TSP), Railfoto, Modelspoormagazine, Spoorwegjournaal, Vapaur en Belgique (Phil Dambly). Zelf had ik ook vier foto's in mijn eigen verzameling.
Wanner je de foto's vergelijkt zie je onmiddellijk een verschil tussen een BR 91 met een rechte schuine achterwand en een afgeronde achterwand. De loc van Märklin heeft een recht aflopende tender.
Een bepaald nummer namaken lijkt moeilijk. Dan zou je zo'n loc in je tuin moeten hebben staan, of toch ergens in de buurt. Planlezen is ook niet mijn beste ding. Dus het zal een combinatie worden van het beschikbare model en wat ik kan afleiden uit foto's. In elk gavel zal het een nummer worden van een loc met een recht aflopende kolenbak in tijdperk III.
Oplijsten van mogelijke aanpassingen
Na het bestuderen van het model en de foto's heb ik een opsomming gemaakt van mogelijke aanpassingen aan het model. Ik geeft hier een opsomming.
Verwijderen van bel.
Uitfrezen openingen achteraa onder de bufferbalk.
Plaatsen van een extra stroomafname op het wiel met slipband.
Verwijderen van meegegoten handgreep aan raam.
Verwijderen van de meegegoten leidingen op de ketel.
Wegfrezen van bevestiging van de luidspreker in de cabine.
Voorzien van een houtenvloer in de cabine.
Bijplaatsen van een trede achteraan.
Bijplaatsen van trapjes vooraan.
Aanpassen van kolenbak achteraan.
Maken van een Kolenbak met kast in de cabine
Toemaken van gaatjes in de oude kolenbak
Plaatsen van handgrepen vooraan.
Plaatsen van handgreep achteraan boven de nieuwe trap
Plaatsen van handgrepen op het dak
Plaatsen van nieuwe dakhaken.
Afdekken van de openingen in voetplaat van de lampen vooraan
Aanpassen van de bufferbalken.
Maken van een Belgische Spoorlamp.
Plaatsen van een dakrand of regengoot.
Maken van een gril voor de achterste ramen
Monteren van een stoomgenerator.
Schildren van een zwarte rand ronde de wielen.
Maken van gouden ketelbanden.
Ontwerpen van biesjes en sierlijnen.
Plaatsen van decals en opschriften.
Maken van een fabrieksplaat.
Voorzien van verlichting in de cabine.
Detrailleren van het interieur en vuurhaard.
Plaatsen van een XL decoder met luidspreker.
Aanpassen van de shoorsteen.
enz ... Het lijstje is zeker niet compleet. Zij zal later nog vaak aangepast worden.
Eerste stappen
Omdat deze locomotieven na de eerste wereldoorlog als oorlogsvergoeding aan België zijn toegewezen, hebben wij ze min of meer nog in hun originele toestand ontvangen. Na wereldoorlog I waren ze ongeveer 20 jaar oud. De Belgische spoorwegen hebben vervolgens zelf aanpassingen aangebracht, waardoor de locomotief meer en meer typische trekjes van de Belgische spoorwegen heeft gekregen.
Al bij al gaan we bij het model steeds een compromis moeten zoeken tussen de werkelijkheid (op foto's) en het modelvoorbeeld. Hiermee heb ik geen moeite. Voor mij is het plezier dat ik beleef om het model te bewerken groter dan de poging om er een pefect Belgisch model van te maken. Van het eerste ben ik meestal zeker, het tweede zal steeds een illusie zijn.
Het is bovendien de eerste keer dat ik in Spoor 1 aan een model ben begonnen. In vergelijking met andere schaalgroottes is de graad van detaillering die je met je ogen kunt waarnemen, hetzelfde, alleen er staan meer details op in schaal 1:32 dan in HO. In HO boor je een gaatje en je steekt er een draad door en de leiding is gelegd. In Spoor 1 is dat ook mogelijk, maar dan zie je echt een gat met een draad door, en dat kan niet meer. Dat gat moet afgedekt worden met een plaatje en dat plaatje zit dan weer vast met klinknagels. Je moet dus zeker niet in Spoor 1 beginnen omdat je ogen slecht worden, want daar bestaan Wibrabrilletjes voor.